.jpeg)
.jpg)
.jpg)
Küresel Bir Sorun Olarak Kamuoyunun Biraz Mal Olması: Don’t Look Up
Bu aralar bütün uyarılara rağmen göz göre göre tepemize çöken ülke ekonomisinin altında debelenmekte olan bizler açısından en iyi yanı, nüfusun önemli bir bölümünün üzerlerine düşen everest dağı büyüklüğünde bir gök taşını bile fark edemeyecek kadar mal olmasının (ya da gerçekle yüzleşmeye maçaları yemediği için mal olmak istemesinin) küresel bir problem olduğunu hatırlatmak olan Don't Look Up, seveniyle nefret edeniyle son zamanların en çok konuşulan yapımı oldu...
Kısa sürede Netflix’in dünya çapında en çok izlenen yapımları arasın yükselen film, The Big Short'tan tanıyıp aferin dediğimiz Adam McKay imzası taşıyor. Ki hem konu itibariyle (yaklaşan bir felaketi önceden görüp uyarmaya çalışan ama kimsenin s.klemediği bir grup profesyonelin trajikomik hikayesi), hem su gibi akan sarkastik anlatımıyla, hem de cast'e bir kamyon dolusu ünlüyü doldurmasıyla iki filmin arasında benzerlikler de az değil.
Başrollerde Leonardo DiCaprio ve Jennifer Lawrence’ın yer aldığı yapım, Meryl Streep, Cate Blanchett, Rob Morgan, Jonah Hill, Mark Rylance, Tyler Perry, Ron Perlman, Timothée Chalamet, Ariana Grande gibi ünlü isimleri izlememize vesile oluyor.
İki bilim insanının dünyayı çarpacak kuyruklu yıldız hakkında insanları uyarmaya çalışmasının anlatıldığı filmde, Everest Dağı büyüklüğünde olan yıldızın dünyaya yaklaştığı 6 aylık süre konu alınıyor. Aslında film komedi türünde. Ne kadar gerçekten uzak yanı varsa bir o kadar da gerçek. Siyasi ve sosyal taşlamalarıyla adeta hepimize “şunda anlaşalım insanlık baya bencil ve bir o kadar geri zekalı” mesajı veriyor.
Bir biz akıllıyız evet
(Dikkat dikkat yazının devamında spoiler mevcuttur)
Kim kime gönderme?
- Filmde Meryl Streep'in karşımıza çıktığı ABD Başkanı Janie Orlean karakteri birçok yönden Donald Trump’ı anımsatıyor. Saçlarının civciv sarısı, bilime olan mesafeli tavrı, beyzbol şapkası, atıp tutan propaganda üslubu, jest ve mimikleri Trump diye bağırıyor.
- Orlean’ın karikatür tipleme halindeki oğlu ise Trump’ın evlatlarını anımsatıyor. Aklımıza çokomelli biri daha geliyor ama tam çıkaramadık şimdi.
- Filmin siyahi bilim insanı Dr. Oglethorpe’un adı, köleliğin yasaklanmasında rol alan James Oglethorpe’ye gönderme olarak yorumlanıyor.
- Jenniffer Lawrence'ın canlandırdığı agresif bilim insanının dünyaya bilinçlenme çağrısı yaparken sinirlerine hakim olamayan aktivist Greta Thunberg’i hatırlattığı konusunda izleyiciler hemfikir.
- Filmde BASH şirketinin ceosu olarak gördüğümüz Peter Isherwell ise biraz Elon Musk biraz Mark Zuckerberg, biraz Steve Jobs, fizik olarak Craig Federighi toplamı.
- Cate Blanchett'in canlandırdığı Brie Evantee, haberlerin sabah şekeri olan Mika Brzezinski'den başkası değil.
Burcu Esmersoy da olabilir
- Filmin sansasyonel aşklarıyla gündem olan pop yıldızı Riley Mina, Ariana Grande elbette. Zaten Grande filmde bizzat kendine gönderme olarak karşımızda.
- Filmde adı skandallara karışan Şerif Conlon ise Amerika gündemine skandallarla gelen Şerif Joe Arpaio’ya benzetiliyor.
- Filmde kuyruklu yıldıza kurun sıkan karakterin de Adana ilimize gönderme olduğunu düşünüyorum ama tam da emin değilim.
Millet Neyi Tartışıyor?
Tarışmalar ise filmin bir grup tarafından başyapıt olarak lanse edilmesi, diğer kitle tarafındansa hayal kırıklığı olarak gösterilmesinden kaynaklanıyor. Ancak herkesin hemfikir olduğu nokta, ortaya çıkan şeyin komik olduğu. Beğenenler, sosyal trajedimiz ancak böyle yüze vurulabilirdi derken beğenmeyenler filmi “sırtını pop kültüre yaslamış, art arda komik skeçlerden oluşan kafası karışık bir video topluluğu” olarak nitelendiriyor. Anlayacağınız, izleyen herkes eğlenceli bir 2 saat geçirdiğini kabul ediyor ancak konu teknik başarıya gelince dünyanın 8. harikasının bu film olup olmadığı konusunda herkes birbirini ikna etmeye çalışıyor.
Bizim filmi asıl sevme nedenimiz ise daha ziyade “coğrafya kaderdir”e dayandırdığımız birçok eleştiri noktasının Amerika için de geçerli olduğunu görmemiz. Eğer coğrafya kaderse o coğrafyayı bütün dünya olarak genişletmek gerekiyor galiba ki bu bile başlı başına rahatlatıcı bir şey. Ne de olsa elle gelen düğün bayram evet.
Nepotizmden, liyakatsizliğe ne ararsanız Amerika’da da varmış diyorsunuz izlerken. Konur 2 sokakta lif satan teyzenin Marx referanslı sokak röportajı misali bir gaza gelme haliyle filme gülerken “biz bu filmi her gün izliyoruz mk” duygusu doluyor içinize. Hal bu kadar tanıdık olunca, insanın filmi sevmemek gibi bir şansı da pek olmuyor. Üstelik durumlar baya komik, mizansenler, diyaloglar oldukça eğlenceli. Hicvin her türüne üst düzey hasret çektiğimiz bugünlerde, Don’t Look Up'ı bu kadar sevmemize de şaşmamalı.
Rakam vermeyeyim, astrofizik gözlerdeki ışıltıdır
Sinemasal anlatım üzerinden filme bakanlar, eleştiren ve filmi teknik anlamda oldukça altyapısız bulanlar ise birçok yönden haklı (şu an ailenize küfredilmiyor sakin olun). İklim krizi vurgusu, bürokrasi eleştirisi, popüler kültürün suniliği gibi bulunan birçok noktanın fosforlu kalemle şöyle bir çizilip geçildiğini görüyoruz filmde. Filmin iskeleti, esprilerin tutunacağı bir korkuluk gibi inşa edilmiş. Evet komik, ancak o kadar. İnanmıyorsanız filmi bir arkadaşınıza anlatmanızı rica ediyorum. Komik durumları ve esprili diyalogları çıkarında elinizde kalan hikayenin yavanlığını göreceksiniz. Beklenenin olduğu finali, yan çatışmaların kendiliğinden çözülmesi, karakterlerin aktif birer kahraman değil olay içinde savrulan tipler olması gerçekten “incitici” sayın izleyen.
Pavyon ışığı, öğrenci bavulu, turuncu saç, gözlüklü akademisyen… E burası Kadıköy minibüsü?
Karakterlerin birçoğu karton diyebileceğimiz tek yönlülükte ve anlatım karikatürleşmiş. Gönderme yapılan ünlü isimlere gülüp “önce ben bildim, çok zekiyim” hazzı yaşayıp başladığımızdan çok da uzak olmayan bir yere varıp filmi bitiriyoruz. Seren Serengil gibi zina düşmanlarının alkışlayacağı sıradanlıktaki “ailesinin kıymetini anlayan sadakatsiz koca” finaliyle gözyaşımız pıt! Akan yazı sırasında gülmekten acıyan yanaklarla “eee komik ama bu muydu” diye buruk bir gülüş kalıyor yüzümüzde.
.jpg)
Bu sahnede "o araba Türkiye'de kaça dolardı?" diye merak eden fakirler like
Filmin bu yıl bu izleyici desteğiyle ödülleri toplayacağını düşünen de var, ödül alsa da filmin sınıfı geçemediği konusunda ısrar eden de. Ölümlü Dünya’nın bıraktığı his ve yarattığı tartışmayla baya aynı aslında… Onu sevdiyseniz bunu da seversiniz diyeyim, anlayın siz. Aslında Don’t Look Up’ın yerli eserlerimizden aklımıza getirdiği biri daha var. Edebi Metinler dersiniz iyiyse hatırlayacağınız Hüseyin Rahmi Gürpınar kitabı Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç ile kurduğu dünya ve eleştirel bakışı bir hayli benzeşiyor. Okumadıysanız muhakkak okuyun. 1910 Anadolu’sundan, 2021 Amerika’sına dünyada pek bir şeyin değişmediğini göreceksiniz.
(gizem kaboğlu Brüksel'den bildirdi)
facebook'ta paylaş twitter'da paylaş Allah'a havale et
.jpg)
